Beş binyıllık tarihi olan ve dünya literatüründe Tamamlayıcı Tıp olarak bilinen Refleksoloji bilimi Türk uzmanların buluşuyla nörolojik birçok rahatsızlığa iyi geliyor. Refleksoloji el ve ayaklardaki ilgili bölgelere belirli tekniklerle yapılan bası müdahalesi sonucu birtakım rahatsızlıkların tedavi ve rehabilitasyonunda kullanılan akut bir tedavi yöntemidir.
Beş binyıllık tarihi olan ve dünya literatüründe Tamamlayıcı Tıp olarak bilinen Refleksoloji bilimi Türk uzmanların buluşuyla nörolojik birçok rahatsızlığa iyi geliyor.
Refleksoloji el ve ayaklardaki ilgili bölgelere belirli tekniklerle yapılan bası müdahalesi sonucu birtakım rahatsızlıkların tedavi ve rehabilitasyonunda kullanılan akut bir tedavi yöntemidir. Refleksolojiye göre el ve ayaklarda vücudun organlarına denk gelen belirli bölgeler vardır. Bu bölgelerin belirlenmesinde çeşitli yöntemler ve kuramlar geliştirilmiş. Bunlardan en sonuncusu bu bölgelerin bir takım enerji kanalları vasıtası ile belirlendiğini ve bu kurama göre ayak tabanından başlamak sureti ile beynimize doğru belirlenmiş enerji kanalları olduğunu savunulmaktaydı. Bu kuramdan hareketle oluşturulan ayak haritasında kalp sol tarafta olduğundan ötürü sağ ayakta kalp bölgesi bulunmamaktaydı. Yani ayaklardaki vücut haritası organların vücuttaki dizilimine göre yukardan aşağıya iz düşümü metodu ile belirlenmişti. Esat Başaran Belçika’da aldığı refleksoloji eğitimi sonrasında Türkiye’de konu ile ilgili çalışmalar yapmaya başladı. Atatürk Üniversitesinde ortağı Halil Tabur ile yaptığı bir çalışmada bölgelerin belirlenmesi ile ilgili Prof.Dr. Şenol Dane danışmanlığında bir araştırma yaptı. Savunulan kuram her iki ayakta da aynı organların bulunduğu fakat farklı işlevleri olduğuna yönelikti. Bu kuram vücudumuzdaki sinir sistemine dayandırıldı. Vücuttaki organları kontrol eden Sempatik ve Parasempatik sinir sisteminin uzantıları ayaklarımızda, ellerimizde, kulaklarda ve gözlerimizde son bulmakta, dolayısıyla bu bölgelerdeki ilgili noktalar uyarıldığında aynı zamanda Sempatik ve Parasempatik sinir sistemi devreye girmiş oluyor.Yani sağ ayaktaki bölgeler uyarıldığında beynimizin sol yarım küresi uyarılmış ve Sempatik sistem devreye girmiş olur. Yine sol ayaktaki bölgelere bası uygulandığında beynimizin sağ yarım küresini uyarmış oluruz ve Parasempatik sinir sistemi devreye girer. Bu kuramdan hareketle her iki ayakta da aynı bölgeler mevcuttur fakat bu bölgeler Sempatik ve Parasempatik sisteminin uyarılmasına bağlı olarak farklı görevleri üstlenirler. Mesela bundan önceki refleksoloji haritalarında kalp vücudun sol tarafında olduğu için ayaktaki kalp bölgesi de sol ayakta yer almaktaydı ve sağ ayakta kalp bulunmamaktaydı. Esat Başaran ve Halil Tabur’un geliştirdiği kurama göre ise iki ayakta da kalp bölgesi mevcut fakat sağ ayaktan kalp bölgesine yapılan bir uyarı sempatik sinir sistemi vasıtası ile beynimizin sol yarım küresini uyarmakta ve kalp atışının hızlanması ve kalbin hızlı pompalanması gibi işlevleri üstlenmektedir. Sol ayaktaki kalp bölgesine yapılan bası ise parasempatik sinir sistemi vasıtası ile sağ beynimizi uyarmakta ve Kalp atışlarının yavaşlamasına sebep olmaktadır. Geliştirilen bu kuramla tüm dünyada kullanılmakta olan refleksoloji haritaları değiştirilmiş oldu.
Geçtiğimiz aylarda Amerika'ya gidilerek Refleksoloji ile ilgili dünyanın otoritesi olarak kabul edilen Kevin KUNZ ile bir görüşme yapıldı.Kevin Kunz refleksoloji ile yaklaşık 30 yıldır ilgileniyor ve bu alanda 14 kitabı tam 19 dile çevrilerek yurt dışındaki refleksoloji üniversitelerinde ders kitabı olarak okutulmakta.Esat Başaran ve Halil Tabur ‘ un bulduğu bu kuram ile ilgili görüşmek istediğini belirtti.Bu buluş sayesinde refleksoloji Felçli hastalarda dünyanın en etkili tamamlayıcı tedavi yöntemi olarak kayda geçti, Bir çok CP li ve otizmli çocukta refleksoloji çok olumlu sonuçlar verdi..Kevin Kunz bu kuramdan bahsetti ve Japonya'da icat edilen Refleksoloji MR'ı sayesinde bu kuramın ispatlandığını anlattı.
Psikoakademi de uygulanan refleksoloji yoğunlukla Serebral Palsi ve otizm üzerine çalışmalar yapmış ve başarılı sonuçlar alınmıştır. Refleksoloji tekniklerin genel amacı kas tonusunu normalleştirmek, gövdede ileri denge reaksiyonlarını geliştirmek ve normal hareket paternlerini fasilite etmektir. Bazı uyarı noktalarından verilen basınç kas iğciğinden kalkan germe refleksini inhibe ederek spastik kas tonusunu azaltır.
Serebral Palsili çocuklarda çocuğun spastisite yoğunluğu ve yaşı göz önüne alınarak uygun refleksoloji çalışma bölgeleri hazırlanır. Gelen hastanın hareket bozuklukları mental durumu ve hastalığa bağlı diğer şikâyetleri (hareketsizliğe bağlı kabızlık sorunları mide reflüsü ) göz önünde bulundurularak ayaktan hangi refleks noktalarının kullanılması gerektiği saptanır.Serebral Palsili hastalarda ilk seanslardan itibaren göze çarpan en önemli değişiklikler yoğun gevşeme ,mide ve bağırsak şikayetlerinin giderilmesidir. Ağırlıklı olarak mental retardasyonun olduğu durumda beyin sinir sonlanmalarının ayakta bittiği sol başparmak çalışılır. Buna eşlik eden mide sinir sonlanmaları, bağırsak sinir sonlanmasının noktaları ve gevşeme noktaları üzerinden geçilir. Refleksolojide geliştirilen sağ ve sol ayak (sempatik ve parasempatik)kuramına göre refleks noktaları belirlenip hastanın ihtiyacına göre düzenlemeler yapılır.Bağırsak refleks noktaları çalışılarak toksin ve atıklarının atımı sağlanır,mide nefes borusu yemek borusu refleks noktaları çalışılıp reflü şikayeti aza indirgenir,ayakta gevşeme merkezlerinden geçilip kasılmalar en aza indirgenir,adelelerdeki kuvvet azlığı ve istemsiz hareketlerin önüne geçilir.
Serebral Palsili çocuklarda refleksoloji aldıktan sonra görülen gelişmeler anormal postür ve paternlerin düzeltilmesi, oluşabilecek deformitelerin önlenmesi, mevcut becerilerin geliştirilmesi, yeni becerilerin öğretilmesi, üst ekstremitelerin fonksiyonel kullanımı sağlanması konuşama merkezine yapılan çalışma ile anlaşabilir konuşmayı sağlamaktır. Refleksoloji merkezlerimizde hastanın çocuk olduğu, ruhsal ve fiziksel gelişimi için çevresi ve diğer çocuklarla iletişiminin önemi unutulmamalı, topluma kazandırılmış mutlu bir birey olması hedeflenmelidir.
Otizmde refleksolojinin uygulandığı alanlardan biridir.Otizim daha çok mide bağırsak yollarına dokunan bir durum olduğundan dolayı vücudu zararlı maddelerden arındırma metodları ve hücreleri yenilemeye yönelik çalışma olumlu sonuçlar vermektedir. Otist çocuklarda ailelerin en çok şikayet ettikleri hiperaktiflik agresiflik mutsuzluk kendine zarar verme gibi sıkıntılar kısa sürede sonuç verir.Refleksoloji ayak refleks noktaları yoğunlukla beyin sinir sonlanmasının bittiği merkezdir.Otizmde norepinefrin,dopamin ve serotoninin metabolik yollarında bozukluklar olduğu düşünülmektedir.Refleksolojinin dopamin ve serotonin seviyesinde etkili olduğu yapılan bilimsel çalışmalarda kanıtlanmıştır.Yoğun beyin sinir sonlanmasının ayak üzerinden çalışılması sonucunda dikkat eksikliği ,bellekteki bozukluk ,işitsel uyarıcıyı işlemde yetersizlik ,kavsamsal konuların işlemesindeki sorun ,sosyal iletişim ,dil ve karmaşık bilişşel bilgiyi işlemedeki güçlüğün giderilmesinde yardımcı olur.Refleksoloji çalışma bölgeleri beyin sinir sonlanmaları mide ve bağırsak sinir sonlanmaları hiperaktiviteyi azaltmaya yönelik merkezler konuşmaya yardımcı merkezlerdir.Duygusal ve davranışsal problemlerin yanı sıra otistik özellikleri olan çocuklarda görülebilen bazı bağırsak sorunları mide bağırsak duvranın incelmesine ve yabancı maddelerin bağırsak içine girmesine sebep olur.Literatüre göre bu toksin maddeler mide bağırsak yolu ile kan dolaşımına dahil olarak beyin fonksiyonunu etkiler.Bağırsak fonksiyonlarının artırılması ile vücudun toksinlerden arındırılması karaciğer ve bağışıklık sisteminin fonksiyonunun iyileştirilmesi vücudun ve zihnin uyumunu sağlar. İlk seanslardan itibaren hiperaktivitede azalma göz kontağı kurma veya kurulan sürenin artması mide ve bağırsak sorunlarının azalması, farkındalığın gelişmesi gözlenir. Refleksoloji otizmli çocuklarda görülen kas gevşekliğine motor planlamadaki yetersizliğe ve belirgin hareket bozukluklarına yardımcı olur.Refleksoloji :
Endorfin üretiminin uyarılmasını sağlayarak ağrıyı kontrol eder.
Derin kas gevşemesi sağlayarak stres ve gerginliğin azalmasını sağlar.
Vücuttaki derin duyunun uyarılması ile diğer sistemlerin harekete geçmesini sağlar.
Kan ve lenfatik dolaşımın hızlanmasını sağlar.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda Refleksoloji çalışması çocuklarda zihni aktifleştirir hafızayı kuvvetlendirir. Beynin işleyiş hızının düzenlenmesi, ön beyin çalışma sisteminin düzenlenip geliştirilmesi gibi temel bir amaç etrafında toplanır.
Temel bölge sol ayakta baş parmağının belli kısımlarıdır. Beynin sempatik bölgesi daha çok hızlı çalıştığına dair hipotezler vardır. Bunun için bu hipoteze dair yapılan çalışmalarda beynin o bölgesinin sol ayaktan yapıldığı yani parasempatik dediğimiz bölgeden yapıldığı takdirde daha yavaş tempoda çalışmasını düzenleyerek çalışmalarını sağlamaktır.